Subsolarer Punkt
| Dialäkt: Markgräflerisch (Ebringe) |
Als subsolarer Punkt wird der Punkt uf eme nit-stellare Himmelskörper bezeichnet, wo die jewilig Sunne gnau 90° (also senkrecht druf, d. h. im Zenit) iber dr Oberflächi stot. Es handelet sich um e latinische Fachbegriff us dr Astronomi, wo us dr Vorsilbe sub fer under un em Adjektiv vum Wort sol fer Sunne bildet isch.
Uf dr Erde pendlet dr subsolar Punkt - also dr Zenitstand vu dr Sunne - im e tropische Johr wäge dr Neigig vu dr Erdax zue dr Erdbahnebeni um 46,92° zwische 23,46° nördlicher un südlicher Breiti - also dr beide Wendekreise. Wenn dr subsolar Punkt dr Erdäquator vu Süde nooch Norde yberschrittet, spricht mer vum Früehligsafang uf dr Nordhalbchugle (resp. Herbstafang uf dr Südhalbchugle). Im umkehrte Fall sin au d'Johrszitte uf dr beide Halbchugle vertuscht. Isch dr subsolar Punkt uf sinere grösste Nordbreiti, no isch uf dr Nordhalbchugle Summerafang, uf dr Südhalbchugle degege Winterafang. Isch dr subsolar Punkt uf dr grösste Südbreiti, no fangt dementsprechend dr Südsummer bzw. Nordwinter a.
witteri, ähnlichi Begriffe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- sublunarer Punkt: Der Punkt uf dr Erdoberflächi, wo dr Mo senkrecht (im Zenit) stot.
- subplanetarer Punkt: der Punkt uffeme Planetemond, wo dr jewilig Planet senkrecht stot. Bi bundener Rotation isch dr subplanetar Punkt bi ere Chreisbahn fix, bzw. pendlet bi ere elliptischi Bahn periodisch um e fixe Punkt. Bi massive, grosse Planete, wie dr Jupiter einer isch, pendlet der Punkt z. B. bim Mond Io relativ starch, was uf dr Io e enormi gezittebedingti Ufheizig zuer Folg het. Au bim Erdmo schwankt dr in dem Fall subterran Punkt. Wil aber d'Erde verglichswiis chlei un witt ewegg sowie dr Mo-Munät rächt lang isch, het des uffem Mo trotz ere rächt dütlich elliptische Bahn numme periodischi Mobebe als Konsequenz. Bi dr jewilige Planetemönd bezeichnet mer dr subplanetar Punkt au nochem ussem latinische abgleitete Adjektiv vum Planetenamme. Bim Jupiter sin es dementsprechend subjovianischi Punkt.
Trivia
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Bim Fenster-Manager KDE fer s'X-Window-System uf Computer cha mer e uf dr subsolar Punkt zentrierts Hindergrundbild vu dr Erde (XGlobe) fer mindistens eini vu dr bis zue (in KDE 3.4) 20 virtuelle Bildschirmarbetsflächene irichte.